Trong y học cổ truyền, lao khớp xương còn được gọi là cốt cao hay lưu đàm, hay gặp ở trẻ em và thanh niên.

Tùy vào vị trí xương và các khớp bị tổn thương mà có các tên gọi khác nhau như lao cột sống hay là quy bối đàm, lao khớp gối hay là hạc tất phong…

Nguyên nhân dẫn đến bệnh là do tiên thiên bất túc, tinh huyết can thận bị hao tổn, xương bị yếu, đàm độc xâm phạm làm khí huyết ngưng trệ mà gây ra bệnh.

Dựa vào các giai đoạn bệnh, tổn thương tại chỗ và các chứng trạng toàn thân mà bệnh được chia thành các thể sau:

1. Hàn đàm ứ trở:

• Triệu chứng: khớp xương đau ê ẩm, lúc đau lúc không, vận động có bị hạn chế, đau tăng, sưng hoặc không sưng khớp, không nóng đỏ, không có triệu chứng toàn thân. Phát hiện bệnh sớm bằng X-quang tìm tổn thương lao.
• Phương pháp chữa: ôn kinh hóa đàm, hòa doanh thông lạc.
• Các bài thuốc:

Bài 1: bài “Dương hòa thang gia giảm” gồm: thục địa: 40g, cao ban long: 20g, tục đoạn: 12g, ngưu tất: 12g, quế chi: 6g, cam thảo: 4g, bạch giới tử: 4g, ma hoàng: 4g. Nếu sợ lạnh, mạch phù gia thêm phụ tử chế: 12g. Nếu ăn kém, ỉa lỏng gia thêm đảng sâm: 12g, hoàng kỳ: 12g, bạch truật: 12g.

Bài 2: bài “Thác lý tán” gồm: hoàng kỳ sống: 16g, tục đoạn: 16g, xuyên sơn giáp: 16g, phục linh: 16g, tạo giác thích: 12g, đảng sâm: 12g, đương quy: 12g, bạch thược: 8g, xích thược: 8g, bạch giới tử: 8g, trần bì: 6g, cam thảo: 4g.

2. Thể âm hư hỏa vượng:

• Triệu chứng: các chứng trạng tại khớp xương bị lao rõ, sốt hâm hấp về chiều, ra mồ hôi trộm, ăn uống kém, người gầy, miệng khô, lưỡi đỏ rêu ít, mạch tế sác.
• Phương pháp chữa: dưỡng âm thanh nhiệt, hóa đàm thông lạc.
• Các bài thuốc:

Bài 1: bài “Cốt lao thang gia giảm” gồm: miết giáp: 20g, ngân sài hồ: 12g, địa cốt bì: 12g, mẫu đơn bì: 12g, xuyên tục đoạn: 12g, ngưu tất: 12g, thạch cao: 8g, đào nhân: 8g, hồng hoa: 4g. Nếu ra mồ hôi trộm gia thêm mẫu lệ: 40g. Có ổ áp xe lạnh gia thêm kim ngân hoa: 20g, liên kiều: 16g, bối mẫu: 8g.

3. Thể khí huyết đều hư:

• Triệu chứng: các triệu chứng ở khớp xương rõ, biến dạng khớp xương, rò mủ lao không ngừng, người gầy yếu, mệt mỏi, sắc mặt trắng bệch, sốt, ăn uống kém, hồi hộp, ra mồ hôi trộm, chất lưỡi đỏ, mạch tế sác.
• Phương pháp chữa: bổ khí dưỡng huyết, dưỡng âm trừ đàm.
• Các bài thuốc: 

Bài 1: bài “Bát trân thang gia giảm” gồm: thục địa: 16g, bạch thược: 16g, đảng sâm: 16g, hoài sơn: 16g, đương quy: 12g, xuyên khung: 12g, quy bản: 12g, kỷ tử: 12g, bạch truật: 12g, phục linh: 12g, kê nội kim: 8g, cam thảo: 4g.

Bài 2: bài “Nhân sâm dưỡng vinh thang gia giảm” gồm: đảng sâm: 16g, bạch truật: 12g, phục linh: 12g, hoàng kỳ: 12g, đương quy: 12g, thục địa: 12g, bạch thược: 8g, viễn chí: 8g, trần bì: 8g, ngũ vị tử: 6g, nhục quế: 4g, cam thảo: 4g.

Bài 3: bài “Đại bổ âm hoàn gia giảm” gồm: mẫu lệ: 20g, long cốt: 16g, quy bản: 16g, thục địa: 16g, tri mẫu: 12g, hoàng bá: 12g, bá tử nhân: 12g, ngũ vị tử: 6g, toan táo nhân: 6g.

Sau khi ổn định bệnh, đề phòng tái phát dùng bài “Cốt lao hoàn” hoặc “Lục vị hoàn”.

Coppy ghi nguồn: http://drugsofcanada.com

Link bài viết: Các bài thuốc điều trị lao khớp xương trong y học cổ truyền