Lao hạch là một bệnh hay gặp ở hạch cổ, trong y học cổ truyền còn gọi là loa lịch, dân gian gọi là tràng nhạc, bệnh hay gặp ở trẻ em và tuổi thanh thiếu niên, bệnh này thường kéo dài.

Theo YHCT thì bệnh thuộc vị trí của tạng can và phủ đởm. Nguyên nhân dẫn đến bệnh là do can uất khí trệ làm tân dịch ngưng tụ thành đàm rồi sinh bệnh. Đàm khí uất lâu ngày hóa thành hỏa ảnh hưởng đến phần âm làm xuất hiện chứng âm hư nội nhiệt. Hạch khó tiêu, khi hóa mũ vỡ thì khó liền.

Trên làm sàng, tùy vào giai đoạn bệnh mà bệnh lao hạch được phân loại và có các phương pháp chữa khác nhau.

1. Thể đàm khí uất kết:

• Triệu chứng: ở giai đoạn mới mắc bệnh, hạch sờ rắn, không có triệu chứng toàn thân rõ ràng.
• Phương pháp chữa: sơ can hành khí, hóa đàm tán kết.
• Các bài thuốc:

Bài 1: sử dụng vị thuốc hạ khô thảo hoặc cây cải trời với lượng là 40g. Sắc đặc uống 1 thang/ngày.

Bài 2: gồm: hạ khô thảo nam: 40g, sạ can: 8g. Sắc đặc uống ngày một lần hoặc nấu thành cao uống ngày 1 liều như trên.

Bài 3: bài “Kim ngân hoa nấu với cháo gạo nếp”.

Bài 4: bài “Thư can di kiên gia giảm” gồm: bạch thược: 12g, hạ khô thảo: 12g, hương phụ: 12g, cương tàm: 12g, hải tảo: 12g, thạch quyết minh: 12g Có thể thay thế bằng mẫu lệ: 40g), sài hồ: 8g, trần bì: 6g.

2. Thể âm hư hỏa viêm:

Hay còn được gọi là âm hư nội nhiệt, thường gặp trong lao hạch có kèm theo các rối loạn giao cảm do độc tố vi trùng lao tiết ra gây bệnh.

• Triệu chứng: có biểu hiện sốt hâm hấp vào buổi chiều, hai gò má đỏ, lòng bàn tay bàn chân nóng, hay ra mồ hôi trộm, mạch tế sác.
• Phương pháp chữa: dưỡng âm thanh nhiệt, hóa đàm nhuyễn kiên.
• Các bài thuốc:

Bài 1: gồm: huyền sâm: 16g, hạ khô thảo: 16g, mẫu lệ: 16g, địa cốt bì: 12g, mai ba ba: 12g.

Bài 2: bài “Thanh cốt tán gia giảm” gồm: miết giáp: 40g, sinh mẫu lệ: 40g, ngân sài hồ: 12g, địa cốt bì: 12g, huyền sâm: 12g, tri mẫu: 12g, thanh hao: 6g, xuyên bối mẫu: 4g. Trong trường hợp phế âm hư gia thêm sa sâm: 12g, mạch môn: 12g. Nếu trường hợp là thận âm hư thì gia thêm thục địa: 12g, kỷ tử: 12g, bạch thược: 12g, ngũ vị tử: 8g. Trường hợp khí hư thì gia thêm đảng sâm: 16g, bạch truật: 12g. Trường hợp huyết hư thì gia thêm tang thầm: 12g, hà thủ ô: 16g, a giao: 2g.

Coppy ghi nguồn: http://drugsofcanada.com

Link bài viết: Các bài thuốc điều trị lao hạch trong y học cổ truyền