Mụn nhọt là bệnh nguyên nhân do lỗ chân lông hoặc tuyến bã nhờn bị nhiễm trùng sinh ra. Trong YHCT còn hay gọi bệnh này với tên khác như sang, hung, thù…

Bệnh gặp ở trẻ em vào mùa hè, mụn ở trên đầu gọi là thử sang; nhiều mụn nhọt kết hợp với nhau hình thành dưới da đầu một khoảng trống gọi là mạch lươn lâu khỏi, dễ gây biến chứng viêm tủy xương.

Nguyên nhân của bệnh là do hỏa độc gây ra thường hay tái phát do tình trạng dị ứng nhiễm trùng, gọi là huyết nhiệt.

1. Triệu chứng:

• Tại chỗ: sưng nóng đỏ đau.
• Toàn thân: có thể có sốt, mạch nhanh, rêu lưỡi dày trắng, nếu không chữa hoặc chữa không khỏi thì sẽ hình thành các ổ mủ, dần dần ổ mủ vỡ rồi liền lại để lại sẹo.

2. Cách điều trị:

a. Giai đoạn viêm nhiễm:

• Phương pháp chữa: thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết tiêu viêm.
• Các bài thuốc:

Bài 1: bài thuốc đắp tại chỗ dùng lá hoa cúc trắng giã nát với muối đắp vào mụn nhọt.

Bài 2: gồm: củ khúc khắc: 40g, quả ké sao vàng: 20g. Sắc uống 1 thang/ngày.

Bài 3: gồm: đỗ đen sao: 40g, kim ngân: 20g, kế đầu ngựa: 16g, thổ phục linh: 12g, vòi voi: 12g, cỏ xước: 12g, kinh giới: 8g, cam thảo dây: 8g.

Bài 4: bài “Giải thử thang gia giảm” gồm: lá sen: 16g, kim ngân: 12g, liên kiều: 12g, đạm trúc diệp: 12g, xích thược: 12g, thanh hao: 8g. Trường hợp sốt cao gia thêm hoàng liên: 12g, hoàng cầm 12g, chi tử: 12g. Trường hợp tiểu ngắn đỏ gia thêm sa tiền tử: 12g. Trường hợp táo bón gia thêm đại hoàng: 4g.

Ngoài ra có thể dùng tỏi thái lát mỏng đặt lên đỉnh mụn, cứu mồi ngải liên tục cho đến khi hết đau khoảng 5 đến 10 mồi. Hoặc phối hợp châm các huyệt ôn lưu, hạ cự hư, hợp cốc, a thị huyệt xung quanh mụn.

b. Giai đoạn hóa mủ:

• Phương pháp chữa: thác độc bài nùng.
• Các bài thuốc:

Bài 1: bài thuốc đắp cho phá vỡ mủ gồm: rọc ráy, lá xoan, muối, mỗi thứ lấy lượng như nhau. Đem giã nhỏ trộn đều đắp ngày 2 lần.

Bài 2: bài “Cao dán hút mủ và lên da” gồm: củ ráy dại: 100g, nghệ già: 50g, sáp ong: 30g, nhựa thông: 30g, dầu vừng: 500ml. Cóc vàng 1 con đem đốt tồn tính. Cho dầu vừng nghệ, ráy đun sôi đến khi teo lại, gạn bỏ bã, cho sáp ong vào đun tan sáp, cho bột cóc, nhựa thông quấy đều đến khi tan đều. Lấy 1 giọt nhỏ vào 1 cái đĩa không loe ra là được. Rửa sạch mụn bằng nước trầu không và kinh giới, rồi lấy giấy chọc thủng ở giữa và phết lên giấy. Ngày dán 1 lần.

Bài 3: thuốc uống gồm: kim ngân hoa: 20g, bồ công anh: 16g, liên kiều: 12g, hoàng cầm: 12g, gai bồ kết: 12g, bối mẫu: 8g, trần bì: 6g, cam thảo: 4g.

Không được dùng châm cứu trong giai đoạn này.

c. Giai đoạn vỡ mủ:

• Phương pháp chữa: khứ hủ sinh cơ.

Rửa sạch thay băng hằng ngày cho tổ chức hạt mọc, liền da. Trường hợp cơ thể suy nhược, mủ không hết, lâu liền thì uống thêm các vị thuốc bổ huyết.

d. Chống tái phát:

Dùng các vị thuốc thanh nhiệt lương huyết như sinh địa, huyền sâm, địa cốt bì phối hợp các thuốc thanh nhiệt giải độc như kim ngân, bồ công anh, sài đất.

Có thể dùng dưới dạng thuốc thang, thuốc có viên, thuốc bột hoặc dạng chè.

Coppy ghi nguồn: http://drugsofcanada.com

Link bài viết: Các bài thuốc điều trị mụn nhọt trong y học cổ truyền