Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào nhưng thường gặp nhất là ở trẻ em

Bệnh quai bị là gì?

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp do một loại virus thuộc nhóm Paramyxovirus được Johnson và Goodpasture phân lập từ nước bọt năm 1934. Đây là một virus dạng cầu có vỏ envelope có cấu trúc lipid kép, bề mặt có gai hemagglutinin, neuraminidase và hemolysin. Virus quai bị dễ dàng bị tiêu diệt bởi các tác nhân lý hóa học, thường được nuôi cấy trên tế bào thai gà hay tế bào thường trực vero.

Nguyên nhân

Bệnh lây nhiễm từ người này qua người khác bằng đường hô hấp: ho, hắt xì, nước bọt và dùng chung các vật dụng cá nhân,.. ví dụ như

• Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh mà không có đồ bảo hộ như khẩu trang y tế
• Ăn uống dùng chung đồ với người bị bệnh
• Lan truyền vào không khí do người bệnh hắt xì hơi, ho,..

Triệu chứng

• Viêm tuyến nước bọt mang tai: đau vùng mang tai, khó há miệng, sốt, kén ăn, nhức đầu, đau nhức cơ khớp; sưng tuyến nước bọt thường là một bên.
• Viêm tinh hoàn: thường gặp ở tuổi thanh thiếu niên, làm sưng tuyến nước bọt, sốt cao, rét run, sưng đau vùng tinh hoàn.
• Viêm buồng trứng: gặp ở sau tuổi dậy thì; có biểu hiện sốt cao, đau 1 hoặc cả 2 bên xương chậu
• Viêm màng não: hay gặp ở trẻ nhỏ
• Ngoài ra còn gây viêm tụy cấp, viêm não, viêm cơ tim,..

Dịch tễ

Người là túc chủ tự nhiên độc nhất của virus quai bị. Xuất hiện trên toàn thế giới ở moi lứa tuổi. thường xuất hiện vào mùa đông xuân. Vì lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp nên dịch dễ phát triển thành dịch ở địa phương và cộng đồng. Hiếm gặp ở trẻ em dưới 2 tuổi và người già nhưng lại hay gặp ở trẻ từ 3-14 tuổi

Phòng và điều trị

Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh, thường là tiến hành điều trị triệu chứng. Bệnh thường tự lành sau một thời gian. Tuy nhiên nên chăm sóc người bệnh chu dáo để tránh các biến chúng do nó gây ra

Phòng bệnh:

• Phòng bệnh không đặc hiệu: cách ly và không tiếp với người bệnh.
• Phòng bệnh đặc hiệu: dùng vaccin rất hiệu quả, thường tiêm chủng cho trẻ sau 1 tuổi
• Ăn uống đủ chất dinh dưỡng tăng sức đề kháng cho cơ thể

Điều trị

• Cho trẻ nghỉ ngơi thoải mái, nằm trong bóng tối, ít ánh sáng
• Cho trẻ uống nhiều nước
• Sử dụng một số loai thuốc giảm đau, giảm sưng như paracetamol, ibuprofen
• Không nên cho trẻ ra ngoài để tránh gió, để trẻ ở trong nhà còn có tác dngj giảm sưng tấy
• Chườm nóng vùng góc hàm
• Súc miệng bằng nước muối và chất sát trùng khác
• Ăn nhẹ, đủ chất dinh dưỡng
• Cho trẻ cách ly tránh lây lan