• Zona là bệnh ngoài da thường gặp do virus gây nên (varicella zoster virus) bệnh xuất hiện ở mọi vùng dân cư
• Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi nhưng người lớn gặp nhiều hơn trẻ em
• Theo nghiên cứu của các tác giả Mỹ thì độ tuổi mắc bệnh : >66% số trường hợp ở những người trên 50 tuổi, khoảng 30% ở độ tuổi 16 tuổi đến 50 tuổi và chỉ dưới 5% ở trẻ em dưới 16 tuổi.
• Làm phản ứng huyết thanh thấy gần 100% các trường hợp người lớn trên 30 tuổi có phản ứng dương tính với virus, do sự tiềm ẩn của virus trong cơ thể và đó cũng là nguy cơ cho sự tái phát hoạt động của virus
• Những năm gần đây bệnh xuất hiện ngày càng nhiều đặc biết hiện nay người bị nhiễm HIV ngày càng gia tăng là yếu tố nguy cơ cho sự xuất hiện bệnh zona. Người ta thấy cứ 5% số người bị zona có người nhiễm HIV.

1. Căn nguyên bệnh sinh

Bệnh zona do một loại virus có ái tính với tổ chức thần kinh gây nên, thuộc nhóm virus Herpes gây bệnh ở người: Varicella zoster virus VZv. ở trẻ em nhỏ và những người chưa nhiễm thì virus này gây bệnh thủy đậu, người ta thấy trẻ em bị thủy đậu sau khi tiếp xúc với người bệnh bị bệnh zona.

Sau khi nhiễm tiên phát, virus theo dây thần kinh cảm giác đến cư trú tại hạch thần kinh cảm giác và tiềm ẩn ở đó. Khi gặp điều kiện thuận lợi như cơ thể bị yếu mệt, nhiễm trùng nhiễm độc, rối loạn chuyển hóa, bệnh về máu, stress, đặc biệt ở những người bị suy giảm miễn dịch.. thì virus tái hoạt động tại hạch thần kinh cảm giác rồi theo dây thần kinh ra ngoài da.

Như vậy virus gây thương tổn ở hạch thần kinh cảm giác, dây thần kinh mà nó đi qua và vùng da do dây thần kinh cảm giác đó chi phối.

Người ta thấy rằng có sự tăng cao lượng histamin tại các thương tổn da.

2. Tiến triển

Bệnh thường lành tính, khỏi sau 2 đến 3 tuần, tổn thương da khô, bong vẩy, có thể để lại sẹo, triệu chứng cơ năng giảm dần và hết. Đa số các trường hợp bị bệnh zona chỉ mắc bệnh một lần, hiếm khi có sự tái phát. Theo các tác giả Mỹ thì tỉ lệ tái phát dưới 1% ở người bình thường bị bệnh zona, 25% ở những người bị nhiễm HIV.

3. Biến chứng

• Nhiễm trùng là biến chứng thường gặp của bệnh zona, tại thương tổn zona có mụn mủ, bọng mủ và trợt tiết dịch.
• Loét sâu: thường gặp ở những vùng da kém dinh dưỡng và ở những người già suy kiệt, sức đề kháng giảm, loét lâu lành và khó điều trị. Sau khi khỏi bệnh tổn thương để lại sẹo. Zona ở vùng mặt, trán mắt có thể tổn thương đến thị giác gây loét giác mạc, sẹo giác mạc hoặc tổn thương gai thị dẫn đến mù lòa.

4. Di chứng

• Đau sau zona là di chứng thường gặp và gặp nhiều ở người lớn tuổi.
• Rối loạn cảm giác tại vùng da tổn thương
• Sẹo