Bệnh uốn ván thể điển hình trải qua nhiều giai đoạn với các biểu hiện khác nhau.

1. Nung bệnh

Là thời gian từ khi bị vết thương cho tới khi cứng hàm

Trung bình 6 đến 12 ngày

Không có triệu chứng lâm sàng, chủ yếu là các triệu chứng của vết thương. Thời gian nung bệnh là 1 yếu tố tiên lượng, càng ngắn càng nặng

2. Khởi phát

Triệu chứng đầu tiên và duy nhất là cứng hàm

• Khó há miệng, khó nhai, đau hai bên quai hàm
• Sau đó hàm càng ngày càng cứng lại, răng khít chặt
• Khám: sờ thấy 2 bên cơ nhai có hiện tượng co cứng. Khi đè lưỡi hàm càng khít chặt lại
• Có khi làm mặt biến dạng, bộ mặt già trước tuổi
• Toàn thân: sốt nhẹ hoặc không sốt, hơi mệt mỏi
• Thời gian khởi phát: tính từ khi cứng hàm đến khi có cơn giật đầu tiên, trung bình từ 2 đến 3 ngày. Đây cũng là một yếu tố tiên lượng, thời gian càng ngắn tiên lượng của bệnh càng nặng

3. Toàn phát

Có các biểu hiện chính:

Bệnh cảnh co cứng cơ: là nguyên nhân gây ra sự đau đớn cho bệnh nhân. Cứng hàm ngày càng rõ. Co cứng các cơ vùng mặt làm cho bệnh nhân có bộ mặt cười mếu, nhăn. Cứng gáy gây cho bệnh nhân khó cúi đầu. Co cứng các cơ ở thân mình, tùy theo ưu thế của việc co cứng nhóm cơ gấp hay duỗi mà bệnh nhân có các tư thế nằm khác nhau:

• Cơ duỗi co cứng ưu thế: bệnh nhân ưỡn người ra sau, cổ ngửa ra sau
• Co cứng gấp ưu thế: bệnh nhân nằm cong lưng tôm
• Co cứng đồng thời đều hai nhóm: bệnh nhân nằm tư thế uốn ván thẳng
• Co cứng các cơ ở bụng: bụng cứng như gỗ
• Co cứng các cơ chi dưới: 2 chân duỗi thẳng, bàn chân duỗi thẳng như chân ngựa
• Co cứng các cơ ở chi trên: tay co lại khép vào thân mình

  

Nếu các cơ hô hấp co cứng mạnh, bệnh nhân sẽ có dấu hiệu chẹn ngực như các cơ liên sườn không di động, khạc yếu, suy hô hấp, ứ đọng đờm dãi

Cơn co giật: trên nền co cứng xuất hiện co giật với các đặc điểm co giật toàn thân và các cơn co giật xuất hiện tự nhiên hoặc sau các kích thích. Có thể xuất hiện cơn co thắt thanh quản gây ngạt. Trong co giật bệnh nhân vẫn tỉnh.

Rối loạn cơ năng:

• nuốt khó, không nuốt được nước bọt, phải khạc. Nếu không khạc được kèm xuất

tiết nhiều có thể gây bội nhiễm viêm phổi

khó thở: co thắt họng và co cứng cơ hô hấp

đau vùng thượng vị do cơ bụng co cứng

bí đại tiểu tiện do các cơ thắt hậu môn bàng quang co thắt

toàn thân: sốt liên quan với mức độ vết thương, ý thức luôn luôn tỉnh táo và thường có các biểu hiện của rối loạn thần kinh thực vật

Hội chứng thể dịch: bạch cầu bình thường hoặc tăng nhiều ít tùy bệnh nhân. Ure, dường máu có thể tăng

4. Thời kì lui bệnh

Các cơn giật thưa dần rồi hết. Tình trạng co cứng toàn thân còn kéo dài nhưng mức độ nặng giảm dần. có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng.