Cận lâm sàng của bệnh lậu rất đa dạng và nhiều phuoeng pháp để xác định bệnh.

• nhuộm soi trực tiếp:

lấy bệnh phẩm ở nam giới: dùng que cấy đưa sâu vào lỗ niệu đạo 1 cm lấy mủ, dịch nhầy.

Bệnh phẩm ở nữ giới: lấy bệnh phẩm ở ba vị trí niệu đạo, cổ tử cung và hậu môn. Dùng tăm bông đưa sâu vào lỗ niệu đạo, lấy một ít dịch tiết hoặc mủ. Chú ý mỏ vịt không được dùng chất bôi trơn để khỏi làm sai lệch kết quả xét nghiệm. khi đưa mỏ vịt vào âm đạo phải nhẹ nhàng, qua mỏ vịt có thể thấy rõ cổ tử cung. Trong giai đoạn đầu của bệnh thường thấy có tử cung đỏ, viêm tấy và có chất dịch đặc hơi trắng. Muốn lấy bệnh phẩm làm xét nghiệm cần dùng bông lau sạch cổ tử cung, sau đó cho một tăm bông vô trùng đưa vào sâu 2,5 cm vào trong cổ tử cung nhưng phải rất nhẹ nhàng để khỏi đau.

Nhuộm Gram, soi trực tiếp thấy lậu cầu hình hạt cà phê, đứng thành đôi bắt màu Gram âm trong và ngoài tế bào bạch cầu đa nhân trung tính.

• nuôi cấy

Nuôi cấy vi khuẩn lậu cầu trong môi trường thạch giàu đạm, có cho thêm máu người hay súc vật: môi trường thạch máu, thạch báng nước, Thayer-martin và một số kháng sihn có khả năng ngăn cản sự sống sót của các vi khuẩn khác mà khoog ảnh hưởng đến sự nhân lên của vi khuẩn lậu cầu. Sau 24 đến 48 giờ, thấy các khuẩn lạc mọc trên bề mặt môi trường nuôi cấy dưới dạng những đám hơi gồ cao, tròn, xám, đặc biệt rất nhầy.

Chẩn đoán bệnh lậu

• chẩn đoán xác định

dựa vào ba tiêu chuẩn:

Tiền sử quan hệ tình dục phù hợp với lâm sàng để xác định nguồn lây.

Triệu chứng lâm sàng

Xét nghiệm: nhuộm Gram doi thấy có song cầu khuẩn là phương pháp dễ áp dụng, kết quả cao.

• chẩn đoán phân biệt

viêm niệu đạo, âm đạo do Chlamydiaa trachomatis:

Thường không có triệu chứng lâm sàng hoặc có rất ít triệu chứng.

Thời gian ủ bệnh dài hơn lậu

Bệnh nhân có cảm giác buốt hoặc dấm dứt niệu đạo khi đi tiểu, ra dịch nhầy đục.

Nuôi cấy tế bào và làm phản ứng PCR để chẩn đoán nhiễm Chlamydia trachomatis

Viêm niệu đạo, âm đạo do Trichomonas vaginalis:

Bệnh nhân có ngứa dữ dội ở âm đạo, niệu đạo.

Dịch tiết niệu đạo, âm đạo nhiều, loãng và có bọt.

Xét nghiệm, soi tươi thấy trùng roi di động.

Viêm niệu đạo, âm đạo do nấm candida:

Bệnh nhân có ngứa dữ dội oet niệu đạo, âm đạo

Dịch tiết niệu đạo, âm đạo đặc có cặn như váng sữa.

Khám thấy niêm mạc quy đầu, âm hộ, âm đạo đỏ, trợt, có cặn bự trắng

Soi tươi với dung dịch KOH 10% thấy có hình thể nấm men

Nuôi cấy trong môi trường Sabouraud có khuẩn lạc của nấm men candida mọc

Viêm niệu đạo, âm đạo do vi khuẩn:

Thường xảy ra sau lậu

Dịch tiết niệu đạo đục hoặc có mủ, ở nữ có dịch âm đạo xám đồng nhất

Xét nghệm tìm trực khuẩn, cầu – trực khuẩn