Khi sử dụng kháng sinh cần phải tuân theo nhiều nguyên tắc, không thể sử dụng bừa bãi.

Cần xác định bệnh và vi khuẩn gây bệnh

• Có phải sốt nhiễm khuẩn hay không do nhiễm khuẩn
• nếu do nhiễm khuẩn thì do vi khuẩn nào

Cần xác định vi khuẩn bằng khám lâm sàng, dự đoán mầm bệnh, xét nghiệm soi tươi, nuôi cấy và làm kháng sinh đồ. Không dùng kháng sinh để điều trị bệnh không do nhiễm khuẩn hoặc không biết rõ vi khuẩn gây bệnh (điều trị bao vây)

• Khi xác định được bệnh do nhiễm khuẩn cấn xác định:

bệnh có phải là trường hợp cấp cứu không, Nếu là bệnh khẩn cấp đòi hỏi thăm khám, xét nghiệm ngay và cần dùng kháng sinh điều trị ngay, có chế độ theo dõi chặt từ những giờ đầu khi cho thuốc.

Lấy bệnh phẩm và làm xét nghiệm vi khuẩn trước khi điều trị là cần trong trường hợp nặng đe dọa tính mạng của bệnh nhân (nhiễm trùng huyết). Trong thực tế, việc lấy bệnh phẩm không cần ngay đối với trường hợp nhẹ, nhiễm khuẩn thông thường (viêm hang, viêm phế quản) qua khám kỹ lâm sàng, thầy thuốc có thể ước đoán được nhiễm khuẩn do tác nhân nào?

Nên dùng kháng sinh sớm ngay khi xác định được bệnh và chẩn đoán được mầm bệnh.

Lựa chọn kháng sinh thích hợp

căn cứ và phổ tác dụng, cớ chế tác dụng, dược động học liều lượng, đường sử dụng, thời gian sử dụng, tai biến.

• Sử dụng kháng sinh theo kinh nghiệm vì trên thực tế:

Có thể không có đủ xét nghệm vi sinh vật hoặc nếu có cũng không cho kết quả ngay, trong khi bệnh anwngj cần phải điều trị, nên người thầy thuốc phải dựa vào kinh nghiệm để lựa chọn kháng sinh thích hợp.

Vị trí ổ nhiễm trùng ban đầu

Tuổi giúp chẩn đoán vi khuẩn thường gặp

Nhiễm trùng mắc phải trong bệnh viện hay cộng đồng.

Các thông tin về nuôi cấy lần trước giúp cho sự lựa chọn kháng sinh trong khi chờ đợi kết quả nuôi cấy.

Phải dựa vào dịch tễ học của địa phương để phỏng đoán mầm bệnh còn nhạy cảm với kháng sinh hay đã kháng kháng sinh để lựa chọn kháng sinh tốt nhất.

• Liệu pháp kháng sinh có định hướng: khi đã biết rõ vi khuẩn gây bệnh cần phải:

Chọn kháng sinh phổ hẹp đặc hiệu cho mầm bệnh

Liều lượng thích hợp để nâng cao kết quả điều trị và hạn chế vi khuẩn kháng thuốc.

Nên dùng một loại kháng sinh, lựa chọn đúng và đủ liều. Khi cần lắm mới phải phối hợp kháng sinh ( thường dùng khi bệnh nhân do nhiều vi khuẩn khác nhau gây nên)

Tìm hiểu cơ địa của người bệnh: tức là khả năng tiếp nhận kháng sinh của người bệnh, phải đặc biệt lưu ý ở một số cơ địa: trẻ em, người gầy yếu, người già, phụ nữa có thai, cho con bú và các bệnh kèm theo như: gan, thận, nội tiết.