Kí sinh trùng ghẻ có nhiều loại. Loại ghẻ gây bệnh cho người là Sarcoptes scabiei homonis

1. Căn nguyên và lây truyền

Ghẻ vảy (ghẻ Na Uy) do tăng sừng hóa tổn thương, gặp ở bệnh nhân HIV/AIDS

Kí sinh trùng ghẻ gây bệnh ở người có hình bầu dục, kích thước từ ¼ đến 1/3 mm, con trưởng thành có màu xám nhạt, có bốn đôi chân, đầu có giác hút thức ăn. Con cái thường to hơn con đực, con cái sống trong đường hầm của thượng bì, nó đào  hầm và đẻ trứng ở đó. Mỗi ngày đẻ 3 đến 5 trứng, cả đời cái ghẻ đẻ được 40 đến 50 trứng. Sau 3 đến 7 ngày trứng nở thành ấu trùng, ấu trùng lột xác nhiều lần thành ghẻ trường thành, thời gian phát triển từ trứng thành con trường thành trung bình 9 đến 21 ngày.

Ghẻ cái bò ra khỏi đường hầm, giao phối trên mặt da và hai ngày sau con đực chết, con cái tiếp tục đào hầm khác để đẻ trứng

Bệnh dễ lây từ người này sang người khác thường về đêm do con cái mang trứng ra hoặc ban ngày bởi những ấu trùng bò ra da. Cái ghẻ không sống quá bốn ngày khi ra khỏi cơ thê người, tuy nhiên quần áo, chăn màn dính trứng ghẻ có thể là nguồn lây bệnh.

2. Triệu chứng lâm sàng

• Thời gian ủ bệnh: từ hai ngày tới vài tuần
• Tổn thương cơ bản:

Mụn nước rải rác, khu trú ở kẽ các ngón tay, mặt trước cổ tay, khuỷu tay, phía trước nách, núm vú, quanh thắt lưng, rốn, kẽ dưới mông, mặt trong cánh tay đùi, nếp gấp dưới vú ở phụ nữ, vùng bụng dưới và lóng bàn chân, tay trẻ sơ sinh. ở đàn ông, tai quy đầu xuất hiện sẩn tròn vài mm đường kính, ở giữa trợt da khá đặc biệt được gọi là săng ghẻ vì dễ bị nhầm với săng giang mai

Luống ghẻ: là những tổn thương đường hầm do con cái đục vào da để đẻ trứng, hình chỉ ngoằn nghoèo, dài từ 3 đến 15 mm màu xam hoặc màu đen chứa bụi và phân của cái ghẻ. Cuối luống ghẻ có một điểm phình to hơn, lấy kim khêu có thể bắt được cái ghẻ bám váo trên đầu kim, di động khi đặt lên mặt kính. Hai dấu hiệu luống ghẻ và khêu được cái ghẻ rất đặc hiệu của bệnh ghẻ nhưng không phải lúc nào cũng tìm thấy

Tổn thương thứ phát: những vết xước do bệnh nhân gãi, trợt tiết dịch, vảy máu, vảy tiết, vảy mủ, dát đỏ, sẩn mày đay, dát thâm là những tỏn thương thứ phát.

• Triệu chứng cơ năng:

Ngứa thường xuyên, ngứa nhiều vê đêm khi nóng ấm, tục ngữ có câu “ngứa ghẻ đòn ghen”, ngứa gây mất ngủ, ngứa ại tổn thương và lan ra khắp người trừ mặt và da đầu, lưng.

Cơ chế gây ngứa trong ghẻ là do yếu tố cơ giới do cái ghẻ, ấu trùng ghẻ di chuyển kích thích da gây ngứa tại chỗ, có thể còn vì độc tố của do cái ghẻ tiết ra làm tiêu các tế bào thượng bì khi cái ghẻ đáo luống ghẻ.