Trong y học cổ truyền, bệnh viêm gan virus được miêu tả trong phạm vi chứng hoàng đản hiếp thống. Gồm 2 thể là thể cấp tính và mạn tính.

Dưới đây xin giới thiệu về triệu chứng của từng thể và các bài thuốc chữa bệnh viêm gan virus theo từng thể.

1.Thể cấp tính:

Nguyên nhân dẫn tới thể này là do thấp nhiệt gây nên, thuộc phạm vi chứng dương hoàng nếu có hoàng đản.

a. Thể dương hoàng:

• Triệu chứng: da toàn thân màu vàng sáng, đau mạng sườn phải, đầy bụng, ăn kém, buồn nôn, mệt mỏi, sợ lạnh, miệng đắng, tiểu ít, nước tiểu vàng sẫm, rêu lưỡi dầy dính, mạch nhu sác, huyền.
• Phương pháp chữa: thanh nhiệt táo thấp, thoái hoàng lợi niệu. Khi chỉ còn hoàng đản với triệu chứng của tiêu hóa thì dùng pháp thanh nhiệt táo thấp, kiện tỳ, lợi niệu.
• Các bài thuốc:

Bài 1: gồm: nhân trần: 500g; chi tử: 750g; ý dĩ: 500g. Tán thành bột dùng 40g/ngày.

Bài 2: bài “Siro nhuận tràng” gồm: nhân trần: 20g; chè vằng, chi tử, lá mua, vỏ núc nác, rau má, lá bồ cu vẽ, vỏ đại: mỗi vị 12g; thanh bì: 8g. Sắc uống 1 thang/ngày.

Bài 3: gồm: nhân trần: 40g; hạ khô thảo: 20g; sa tiền: 20g; đại phúc bì: 16g; đảng sâm: 12g. Sắc uống 1 thang/ngày.

Bài 4: bài “Nhân trần cao thang” phối hợp “Tứ linh tân gia giảm” gồm: nhân trần: 20g; sa tiền tử: 20g; chi tử sao, phục linh, trư linh, trạch tả: mỗi vị 12g. Sốt nhiều, miệng khô, rêu lưỡi vàng, mạch sác thì thêm hoàng bá: 12g; liên kiều: 12g; hoạt thạch: 20g; lô căn: 20g. Trường hợp thấp nhiều thì thêm thương truật, hậu phác, bán hạ chế: mỗi vị 6-8g.

b. Thể cấp hoàng do xơ gan teo cấp:

• Triệu chứng: sốt cao, vật vã, có thể hôn mê co giật, chảy máu, bụng đầy trướng, vàng da tăng, chất lưỡi đỏ giáng, mạch huyền sác.
• Phương pháp chữa: thanh nhiệt lương huyết, thanh nhiệt giải độc. Khi cần cấp cứu phải dùng phương tiện y học hiện đại.
• Các bài thuốc:

Bài 1: gồm: nhân trần: 40g; hoàng bá: 20g; tam thất, huyền sâm, thiên môn, bồ công anh, mạch môn, thạch hộc: mỗi vị 12g; xương bồ: 8g.

Bài 2: gồm: rễ cỏ tranh, nhân trần, bồ công anh: mỗi vị 40g; chi tử: 16g; uất kim, đại hoàng sao: mỗi vị 12g; hoàng liên: 8g.

Bài 3: bài “Tê giác tán” gồm: nhân trần: 40g; sinh địa: 24g; sừng trâu, chi tử, đan bì: mỗi vị 16g; hoàng liên, đan sâm, huyền sâm, thăng ma, thạch hộc: mỗi vị 12g. Sắc uống 1 thang/ngày.

Bài 4: bài “Hoàng liên giải độc thang gia giảm” gồm: nhân sâm: 40g, hoàng cầm: 12g, hoàng bá: 12g, hoàng liên: 12g, chi tử: 12g, thạch xương bồ: 8g, đại hoàng sống: 8g. Sốt cao thêm sừng trâu: 40g; chảy máu thêm sinh địa: 10g, rễ cỏ tranh: 40g, tam thất: 4g.

c. Thể không có vàng da:

• Triệu chứng: mệt mỏi, ăn kém chậm tiêu, chán ăn, tiểu tiện vàng, đại tiện táo hoặc nát, rêu lưỡi trắng dính hay vàng dính, mạch huyền sác hoặc hoạt sác.
• Phương pháp chữa: thanh nhiệt lợi thấp.
• Các bài thuốc: 

Bài 1: gồm: lá đại thanh: 20g, ý dĩ: 16g, sa tiền: 16g, nhân trần: 12g, đại phúc bì: 12g, chi tử: 8g, hương phụ: 8g.

Bài 2: bài “Ngũ linh tán gia giảm” gồm: nhân trần: 20g, kim ngân: 16g, sa tiền: 16g, phục linh: 12g, ý dĩ: 12g, trư linh: 8g, trạch tả: 8g, đại phúc bì: 8g.

(còn tiếp…)