Tổng quan về phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não

1. Đại cương

Tai biến mạch máu não đã và đang là vấn đề thời sự cấp thiết cảu y học nói chung và của hòi phục chức năng nói riêng  đối với mọi quốc gia. Tai biến mạch máu não có thể xảy ra đối với tất cả mọi người không phân biệt giới tính, địa phương, hoàn cảnh kinh tế xã hội hay nghề nghiệp. Đây là một bệnh lý thường gặp do nhiều nguyên nhân khác nhau, gây tử vong thứ ba sau ung thư và các bệnh tim mạch.  Bệnh để lại nhiều di chứng không chỉ là gánh nặng đối với người bệnh và gia đình mà còn ảnh hưởng đến cả xã hội. Theo phân loại của tổ chức y tế thế giới, người bệnh liệt nửa người do tai biến mạch máu não thuộc loại đa tàn tật vì ngoài khó khăn về vận động họ còn gặp khó khăn vè nhìn, nghe, nói và nhận thức. Ngày nay, cùng với sự tiến bộ của y học số người bị tai biến mạch máu não được cứu sống ngày càng tăng có nghĩa là ỉ lệ tàn tật do tai biến mạch máu não cũng tăng. Vì vậy sự phục hòi chức năng là một nhu cầu cấp bách  để làm giảm tối đa các di chứng và sớm đưa người tàn tật trở về với cuộc sống độc lập của họ.

Từ thời Hippocrate đã có những quan điểm cấp tiến về giá trị của tập luyện vận động đối với bệnh nhân tai biến mạch máu não. Cho đến nay đã có rất nhiều tác giả có các đề tài về phục hồi chức năng cho bệnh nhân tai biến mạch máu não trong đó phải kể đến phương pháp của Bobath là một phương pháp phổ biến và phát triển nhiều nhất trên thế giới.

2. Mục đích của phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não

• Đề phòng bệnh lý và tàn tật thư phát
• Giúp bệnh nhân có thể tự mình di chuyển bao gồm cả việc hướng dẫn sử dụng dụng cụ trợ giúp
• Giúp bệnh nhân có thể tự làm được các công việc trong đời sống và sinh hoạt hàng ngày ví dụ như ăn uống tắm rửa, vệ sinh cá nhân…
• Giúp bệnh nhân thích nghi với những di chứng còn lại để có thể trở lại với nghề cũ hoặc có nghề mới phù hợp với hoàn cành hiện tại của họ.

Bệnh nhân bị tai biến mạch máu não liệt nủa người thường gặp các rối loạn chức năng:

• Tình trạng bất thường về trương lực cơ
• Bệnh nhân mất sự phối hợp bình thường của các cơ
• Mất đối xứng cơ thể
• Không chịu trọng lượng
• Sợ hãi
• Rối loạn cảm giác.

Bệnh nhân gặp rất nhiều các rối loạn chức năng, do đó việc phục hồi chức năng rất quan trọng.