Nguồn nguyên liệu của công nghiệp Hóa dược

Công nghiệp Hóa dược sản xuất ra tất cả các loại nguyên liệu cho công nghiệp Bào chế dược phẩm như hoạt chất, các chất phụ trợ, các tá dược và các loại dung môi…vì vậy nguồn nguyên liệu của công nghiệp Hóa dược rất rộng rãi bao gồm khoáng sản, động vật, thực vật, hay các sản phẩm tổng hợp hóa học.

1. Các khoáng sản

• Là nguồn nguyên liệu chủ yếu để sản xuất các hóa dược vô cơ
• Từ muối biển có thể sản xuất các muối vô cơ như: NaBr, KBr, NaI, KI, NaCl, KCl. Rong biển là nguồn sản xuất iod đáng kể và cũng là nguồn thức ăn bổ sung iod cho cơ thể.
• Từ nước ót (nước cái sau khi phơi nắng kết tinh muối ăn từ nước biển) có thể điều chế được các muối magnesi dùng trong ngành dược như MgSO4.7H2O để làm thuốc tẩy,thuốc nhuận tràng. Ngoài ra các muối magnesi carbonat như MgCO3, Mg(HCO3)2, 3MgCO3.Mg(OH)2.3H2O dùng làm thuốc nhuận tràng, chống toan máu và làm tá dược.
• Từ quặng pirolusit có thể điều chế KMnO4 dùng làm thuốc sát trùng.
• Từ quặng baritin, chứa khoảng 90 đến 98 % BaSO4 có thể tinh chế được BaSO4 dược dụng làm chất cản quang dạ dày, ống tiêu hóa.
• Từ quặng dolomi chứa carbonat kép của magnesi và canxi được sử dụng để sản xuất muối magnesi làm tá dược.
• Từ thạch cao khi nung ở 120 đến 130 độ C mất nước tạo thành CaSO4.1/2H2O dùng làm bó bột.

Ở Việt Nam quặng barytin ở Tuyên Quang và Bắc Giang với hàm lượng BaSO4 khoảng 98%, quặng pyrolusit ở Cao Bằng với hàm lượng MnO2 trên 43%, quặng dolomi ở Thanh Hóa,Vĩnh Phúc. Chúng ta đã khai thá để sản xuất các chất vô cơ phục vụ cho ngành y tế và các ngành khác.

2. Các acid và kiềm vô cơ

Các acid và kiềm vô cơ (H2SO4, HCl, NaOH, KOH, NH4OH…) là nguyên liệu không thể thiếu được của công nghiệp Hóa dược.

Acid sulfuric sản xuất từ quặng pyrit (FeS2). Acid clorosulfuric điều chế từ từ khí clo và acid sulfuric, được sử dụng trong sản xuất các sulfamid. Acid sulfuric, oleum, acid clorosulfuric được sản xuất ở công ty hóa chất Lâm Thao từ quặng pyrit.

Acid hydrocloric được sản xuất bằng phản ứng của khí clo với khí hydro (Cl2 thu được khi tiến hành điện phân muối ăn). Natri hydroxyd là dư phẩm khi điện phân muối ăn NaCl. ở nước ta acid HCl và NaOH dung dịch được sản xuất tại nhà máy hóa chất Việt Trì.

Amoni hydroxyd, acid nitric được sản xuất tại công ty hóa chất, phân đạm Bắc Giang.

3. Nguyên liệu động vật

Một số phủ tạng, dịch cơ thể hay dịch đào thải của động vật có thể được sử dụng để sản xuất ra thuốc. Ví dụ từ tuyến tụy sản xuất được insulin, nước tiểu ngựa giống là nguyên liệu sản xuất folicculin, tư tuyến thượng thận chiết được adrenalin, acid mật là nguồn sản xuất steroid, từ phổi bò có thể sản xuất được heparin…

4. Nguyên liệu thực vật

Điều kiện khí hậu nhiệt đới tạo điều kiện cho nước ta một nguồn dược liệu phong phú. Nhiều hoạt chất dùng làm thuốc đã được sản xuất ở quy mô công nghiệp dựa trên nguồn nguyên liệu này như codein, vincamin, strychnin, rutin…

Ngành công nghiệp Hóa dược của nước ta hiện nay chưa phát triển. Sự hiểu biết về nguồn nguyên liệu của ngành này giúp chúng ta định hướng nghiên cứu và sản xuất.